ارزیابی ژنتیکی جفت ماندگی و متریت و شناسایی عوامل خطر مرتبط با بروز آنها در سه زایش نخست گاوهای هلشتاین ایران

هدف از پژوهش کنونی برآورد وراثت‌پذیری‌ها، همبستگی‌های ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی و نیز شناسایی عوامل خطر مرتبط با بروز جفت‌ماندگی و متریت در سه زایش نخست گاوهای هلشتاین بود. در این پژوهش از داده‌های گاو شیری نژاد هلشتاین استفاده شد که طی سال‌های 1387 تا 1396 در 17 گله بزرگ جمع‌آوری شده بودند. داده‌ها در شکم‌های اول، دوم و سوم زایش به ترتیب مربوط به 63039، 46265 و 30031 رأس گاو بودند. برای ارزیابی ژنتیکی از تجزیه و تحلیل چند صفتی تحت مدل آستانه‌ای استفاده شد. برای شناسایی عوامل خطر مرتبط با بروز متریت و جفت‌ماندگی از مدل رگرسیون لجستیک چند متغیّره استفاده شد. در بین عوامل خطر بررسی شده مرتبط با بروز جفت‌ماندگی و متریت، به ترتیب مرده‌زایی و جفت‌ماندگی بیشترین تأثیر را بر بروز این بیماری‌ها داشتند. میانگین‌های پسین وراثت‌پذیری جفت‌ماندگی در زایش اول، دوم و سوم به ترتیب 0.06، 0.03 و 0.05 و متریت به ترتیب 0.03، 0.2 و 0.03 به دست آمدند. میانگین‌های پسین همبستگی ژنتیکی بین زایش‌های مختلف برای جفت‌ماندگی (0.41 تا 0.73) و متریت (0.34 تا 0.9) متوسط رو به بالا به ‌دست آمدند. با توجه به همبستگی‌های ژنتیکی و فنوتیپی کمتر از واحد بین جفت‌ماندگی و نیز بین متریت در سه زایش نخست، می‌توان نتیجه گرفت که متریت و جفت ماندگی در این زایش‌های گاوهای هلشتاین ایران صفات مختلفی هستند و هنگام ارزیابی ژنتیکی این صفات در گاوهای هلشتاین ایران اطلاعات هر شکم زایش باید به عنوان صفات مجزائی در نظر گرفته شوند.